معرفی تست
.
تست الایزا (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay یا ELISA) یک روش آزمایشگاهی پرکاربرد در علوم زیستی و پزشکی است که برای تشخیص و اندازه‌گیری مقدار مواد خاصی مثل آنتی‌ژن‌ها یا آنتی‌بادی‌ها در نمونه‌های بیولوژیکی استفاده میشود. ELISA به عنوان یک روش حساس و دقیق به منظور تشخیص عفونت‌ها، تشخیص بیماری‌ها، تعیین وضعیت ایمنی، تحقیقات بیولوژیکی و داروسازی به کار می‌رود.
زمانی که یک آنتی‌ژن (مثلاً ویروس یا باکتری) به بدن وارد میشود، سیستم ایمنی به ساخت آنتی‌بادی‌ها در پاسخ به آن آنتی‌ژن می‌پردازد. در تست ELISA، ما از تعامل بین آنتی‌ژن و آنتی‌بادی‌ها برای تشخیص و اندازه‌گیری آنتی‌ژن یا آنتی‌بادی استفاده می‌کنیم. توضیح فرآیند تست ELISA به دو دسته تقسیم میشود: تست ELISA مستقیم و تست ELISA غیرمستقیم.
.
انواع روش تست الایزا
.
1- تست ELISA مستقیم
.
در این روش، آنتی‌ژنی که می‌خواهیم تشخیص دهیم به سطح چاهک ایمونواسی (immunoassay plate) متصل میشود. سپس آنتی‌بادی‌های شناخته شده که مختص آنتی‌ژن مورد نظر هستند، به چاهک افزوده می‌شوند. اگر آنتی‌ژن در نمونه وجود داشته باشد، آنتی‌بادی‌ها به آن واکنش نشان می‌دهند و یک اتصال آنتی‌ژن-آنتی‌بادی بوجود می‌آید. سپس یک آنزیم متصل به آنتی‌بادی افزوده میشود که به آنتی‌بادی واکنش می‌دهد. پس از اضافه کردن یک پیش ماده (substrate) به آنزیم، واکنش شیمیایی رخ می‌دهد که به تولید یک رنگ یا تغییر رنگ منجر میشود. شدت رنگ تشکیل شده مستقیماً با مقدار آنتی‌ژن در نمونه مرتبط است.
.
2- تست ELISA غیرمستقیم
.
در این روش، نمونه از فرد گرفته میشود. آنتی‌ژن مورد نظر در این روش به سطح چاهک ایمونواسی متصل است. نمونه فرد، جهت بررسی حضور آنتی بادی در بدن به چاهک افزوده میشود و آنتی‌بادی‌های نمونه فرد به آنتی‌ژن ته چاهک متصل میشود. سپس یک آنتی‌بادی نشاندار شده با آنزیم بنام آنتی‌بادی ثانویه یا HRPO conjugated secondary antibody با هدف اتصال به آنتی‌بادی‌های اولیه نمونه فرد اضافه میشود. آنتی‌بادی ثانویه به آنتی‌بادی‌های اولیه واکنش نشان می‌دهد. سپس پیش ماده‌ی آنزیم یا سوبسترا (TMB Substrate) به چاهک اضافه میشود. همانند تست ELISA مستقیم، واکنش شیمیایی منجر به تشکیل رنگ یا تغییر رنگ میشود و شدت رنگ با مقدار آنتی‌بادی در نمونه مرتبط است.
.
کاربرد تست الایزا
.
تست الایزا (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay یا ELISA) به عنوان یکی از روش‌های تشخیص و اندازه‌گیری مواد خاص در نمونه‌های بیولوژیکی در زمینه‌های مختلف پزشکی، علوم زیستی، پژوهش‌های بیوشیمی، و صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد. این تست با استفاده از تعاملات بین آنتی‌ژن‌ها و آنتی‌بادی‌ها، امکان تشخیص مواد مختلف را فراهم می‌کند. در زیر تعدادی از کاربردهای تست الایزا ذکر شده است:
.
تشخیص بیماری‌ها: تست ELISA به عنوان روش تشخیصی برای شناسایی عوامل بیماری‌زا مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، برای تشخیص عفونت‌های ویروسی مانند هپاتیت، اچ‌آی‌وی (HIV)، هرپس و همچنین تشخیص عفونت های باکتریایی نظیر سل از الایزا استفاده میشود. برای تشخیص عفونت انگلی توکسوپلاسما در زنان باردار نیز از الایزا استفاده میشود.
تشخیص آلرژی: ELISA در تشخیص آلرژی به عنصر مشخصی مانند مواد آلرژی‌زا (آنتی‌ژن‌ها) در نمونه‌های خونی استفاده میشود. این تست میزان آنتی‌بادی‌های مرتبط با آلرژی را اندازه‌گیری می‌کند.
تعیین هورمون‌ها: ELISA در اندازه‌گیری هورمون‌های مختلف مانند هورمون‌های تیروئید، هورمون‌های جنسی، هورمون‌های رشد، ویتامین ها و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اندازه‌گیری آنتی‌بادی‌ها: از ELISA برای اندازه‌گیری میزان آنتی‌بادی‌ها در پاسخ به واکسن‌ها یا عوامل آلرژی‌زا استفاده میشود.
تحقیقات بیوشیمی: ELISA در تحقیقات مختلف بیوشیمیایی به منظور بررسی تعاملات پروتئینی، کارایی داروها و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تست‌های صنعتی: ELISA در صنایع غذایی و دارویی برای تعیین میزان مواد خاص مانند آلرژن‌ها، مواد آلی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به عنوان یک روش سریع، دقیق و انعطاف‌پذیر، ELISA به‌طور گسترده در پژوهش‌های علمی، تشخیص و درمان بیماری‌ها، تولید و کنترل کیفیت محصولات و بسیاری دیگر از زمینه‌ها به کار می‌رود.
.
آموزش روش عملی الایزا همراه با ویدیو
.
انجام تست ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) در آزمایشگاه به مراحل مشخصی نیاز دارد که در زیر به طور کلی توضیح داده میشود. توجه داشته باشید که مراحل دقیق و شرایط آزمایش ممکن است بسته به نوع تست و نمونه‌ها تغییر کند. در اینجا مراحل عملی انجام تست ELISA به طور کلی شرح داده شده است:
.
مواد و تجهیزات مورد نیاز
.
نمونه‌های آزمایش (نمونه خون، مایعات بدنی و غیره)
چاهک‌های ایمونواسی (ELISA plate) 96 خانه‌ای
آنتی‌بادی‌های مختص آنتی‌ژن یا آنتی‌بادی که به آنتی‌ژن مورد نظر واکنش نشان می‌دهد
محلول‌های آنتی‌بادی ثانویه نشاندار (برای تست‌های غیرمستقیم)
آنزیم متصل به آنتی‌بادی (معمولاً پراکسیداز یا آلکالین فسفاتاز)
پیش‌ماده که واکنش شیمیایی را تشدید می‌کند (برای تولید رنگ یا فلوئورسانس)
مواد شیمیایی (بافر‌ها، محلول‌های شستشو و …)
ابزارهای آزمایشگاهی اساسی (سمپلر، دستگاه‌ها الایزا ریدر و …)
.
مراحل انجام تست الایزا
.
در ابتدا به روش انجام عملی تست الایزا غیر مستقیم به عنوان نمونه تست آنتی بادی هپاتیت ب (HBS Ab) می پردازیم.
اساس آزمایش در کیت الایزای HBs Ab بر روش Immunoassay Enzyme Sandwich Antigen استوار می‌باشد. چاهک‌هاي پلیت با آنتی ژن‌هاي نوترکیب HBs پوشش می‌یابند. در هنگام آزمایش، پس از افزودن سرم، در صورت وجود آنتی‌بادی‌هاي اختصاصی علیه آنتی‌ژن‌هاي HBs ( آنتی بادی IgA-IgG-IgM) در بدن، آنتی‌بادی‌های نمونه فرد از طریق یک Fab به آنتی ژن‌هاي کف چاهک متصل می‌شوند.
پس از انکوباسیون و شستشو ، محلول آنزیم کونژوگه کیت الایزای HBs Ab به چاهک‌ها اضافه میشود. پس از انکوباسیون و شستشو، محلول سوبسترا و کروموژن به چاهک‌ها اضافه میشود. رنگ آبی ایجاد شده بعد از این مرحله نتیجه تجزیه سوبسترا در اثر فعالیت آنزیم و تغییر رنگ محلول کروموژن ناشی از این واکنش می‌باشد . شدت این رنگ متناسب با تعداد کمپلکس‌هاي ایمنی ایجاد شده در چاهک‌ها است. با افزودن محلول متوقف کننده رنگ آبی به زرد تبدیل میشود. برای قرائت نتایج تست پلیت های 96 خانه ای درون الایزا ریدر قرار میگیرند تا جذب نوری هر چاهک توسط دستگاه تعیین شود. این تست بهترین جذب نوري را در طول موج 450 نانومتر دارد.
توجه داشته باشید که شرایط دقیق و تجهیزات مورد استفاده با توجه به نوع تست و نمونه‌ها ممکن است متفاوت باشند. همچنین، انجام تست ELISA به دقت و تجربه آزمایشگاهی که آن را انجام می‌دهد، نیاز دارد.
.
ارائه خدمت انجام تست الایزا در ساینس بازار
.
شما پژوهشگر گرامی و اساتید محترم میتوانید انجام تست های آزمایشگاهی الایزا خود را به کارشناسان با تجربه ساینس بازار بسپارید. از اینجا میتوانید از خدمت انجام تست آزمایشگاهی الایزا استفاده کنید. برای دستیابی به سایر خدمات آزمایشگاهی نظیر تست های میکروبی و یا مولکولی میتوانید از اینجا اقدام کنید.
